Oleh: Dr. Jikat Binol Darimbang
KOTA KINABALU: Perbincangan politik di Sabah kini memasuki fasa kritikal menjelang Pilihan Raya Negeri ke-17 (PRN17), yang dijangka akan diumumkan pada bila-bila masa. Perkembangan mutakhir menyaksikan satu keputusan kontroversi yang dibuat oleh Ketua Menteri Sabah, Datuk Seri Panglima Hajiji Noor, apabila mengumumkan bahawa Gabungan Rakyat Sabah (GRS) akan terus bekerjasama dengan Pakatan Harapan (PH) dalam menghadapi pilihan raya akan datang.
Pengumuman ini, walaupun dianggap bersifat strategik oleh sesetengah pihak, telah menimbulkan kegelisahan yang ketara di peringkat akar umbi GRS. Menurut beberapa sumber yang boleh dipercayai, keputusan untuk mengekalkan kerjasama dengan PH tidak dibincangkan secara kolektif dalam kalangan lapan parti komponen GRS seperti Parti Bersatu Sabah (PBS), Parti Solidariti Tanah Airku (STAR), United Sabah National Organisation (USNO), Parti Cinta Sabah (PCS), Liberal Democratic Party (LDP), dan beberapa lagi. Ketidakwujudan konsensus ini telah mencetuskan persoalan serius tentang mekanisme membuat keputusan dalam GRS serta tahap autonomi sebenar parti-parti lokal dalam menentukan hala tuju politik negeri.
Penolakan Akar Umbi dan Aspirasi Lokal
Reaksi daripada penyokong akar umbi terhadap keputusan ini memperlihatkan penolakan yang signifikan. Majoriti penyokong parti-parti lokal menganggap kerjasama dengan parti dari Semenanjung sebagai pengkhianatan terhadap aspirasi “Sabah for Sabahan” yang telah sekian lama menjadi nadi perjuangan politik tempatan. Mereka mendesak agar Ketua Menteri menarik balik kenyataan tersebut dan membuka ruang rundingan yang lebih inklusif dan demokratik di kalangan komponen GRS.
Potensi Porak-peranda dan Penyusunan Semula Gabungan
Dalam suasana ketidaktentuan ini, timbul ura-ura bahawa beberapa parti lokal dalam GRS mungkin sedang mempertimbangkan untuk menjalin kerjasama baharu bersama parti-parti seperti Warisan dan Kesejahteraan Demokratik Masyarakat (KDM). Langkah ini, jika menjadi realiti, bakal menyaksikan satu penjajaran semula kuasa politik di Sabah yang berasaskan sentimen lokal dan autonomi sebenar. Ia juga berpotensi meruntuhkan struktur GRS sedia ada dan mewujudkan gabungan baharu yang sepenuhnya terdiri daripada parti-parti tempatan Sabah.
PRN17 Sebagai Referendum Politik Sabah
Jika penjajaran ini berlaku, PRN17 bukan lagi sekadar pertarungan untuk mengekalkan kuasa, tetapi akan menjadi sebuah referendum politik tidak rasmi yang bakal menentukan sama ada rakyat Sabah mahu terus dikawal oleh pengaruh politik dari Semenanjung atau memberikan mandat penuh kepada parti-parti tempatan untuk mengurus hal-ehwal negeri ini. Keputusan PRN17 akan menjadi isyarat jelas kepada kerajaan Persekutuan mengenai hasrat rakyat Sabah untuk memperkukuh hak autonomi seperti yang termaktub dalam Perjanjian Malaysia 1963 (MA63).
Kesimpulan: Memperkasa Demokrasi Lokal
Dalam kerangka analisis politik kontemporari, perkembangan ini harus dilihat sebagai kebangkitan kesedaran politik rakyat Sabah yang semakin menuntut ruang kedaulatan dalam pentadbiran negeri. PRN17 boleh menjadi titik tolak kepada reformasi struktur kuasa politik, di mana kepimpinan negeri tidak lagi ditentukan oleh pelakon luar, tetapi oleh suara rakyat tempatan sendiri. Oleh itu, pemimpin-pemimpin politik Sabah harus mendengar denyut nadi rakyat dan bertindak berdasarkan prinsip kebertanggungjawaban dan keterwakilan.
