KOTA KINABALU: Parti Kerjasama Anak Negeri (Anak Negeri) menentang sekeras-kerasnya formula baharu yang akan dicadangkan oleh Kerajaan Persekutuan bagi menggantikan formula 40% sedia ada sebagai asas pengiraan Pemberian Khas tahunan Sabah.
Presidennya, Datuk Henrynus Amin, menyatakan kebimbangan seriusnya kerana seorang atau dua Menteri Persekutuan Sabah mungkin telah menerima formula baharu Persekutuan sebagai penyelesaian alternatif dan mereka sebenarnya telah menyuarakan pendirian Persekutuan mengenai perkara itu dalam ucapan awam mereka.
Henrynus menggesa semua Ahli Parlimen, Senator dan Ahli Dewan Undangan Negeri Sabah, semua NGO atau pertubuhan sivil, bertindak dengan suara yang sama dalam menolak formula baharu itu, yang jika diterima dan dilaksanakan, boleh membatalkan 40% kelayakan Negeri sedia ada.
Beliau berkata Perkara 112C dan Seksyen 2(1) Bahagian IV Jadual Kesepuluh Perlembagaan Persekutuan dengan jelas menetapkan Sabah berhak menerima 40% hasil bersih yang dikutip Putrajaya setiap tahun.
Beliau berkata cadangan perubahan kepada peruntukan perlembagaan berkaitan dengan 40% kelayakan kewangan Sabah akan menjadi kerugian kewangan yang besar kepada Sabah, dan oleh itu, sama sekali tidak boleh diterima.
Beliau berkata 40% hak Sabah telah dirundingkan oleh pemimpin pemimpin kemerdekaan Sabah ketika itu dan dipersetujui oleh semua penandatangan Perjanjian Malaysia 1963.
“Tetapi bukan pula dipenuhi, sebaliknya ia telah diabaikan secara sistematik oleh Kerajaan Persekutuan sejak 1963 untuk menafikan hasil kewangan Sabah,” kata Henrynus dalam mengulas ucapan Menteri Kewangan Sabah DSP Masidi Manjun semasa sesi belanjawan di Dewan Undangan Negeri semalam mengulangi penolakannya terhadap formula baharu untuk menggantikan 40% kelayakan negeri sedia ada.
Beliau berkata di sebalik semua janji keluar dari Putrajaya, semua petunjuk menunjukkan Kerajaan Persekutuan mungkin tidak mempunyai kepentingan, mahupun niat sebenar, untuk memenuhi 40% hak negeri.
“Kami amat sedar bahawa konsensus semasa dalam kalangan pemimpin2 Persekutuan adalah untuk menukar atau menurunkan taraf kelayakan Sabah untuk berada pada tahap yang sama dengan Sarawak yang tidak mempunyai kelayakan 40%.”
Beliau berkata, Kerajaan GRS Negeri juga melakukan kesilapan dengan menandatangani dan menerima peruntukan rm125.6 juta untuk tahun 2022 sebagai ganti kepada 40% kelayakan pada 14 Februari 2022, yang secara tersirat mungkin telah melemahkan kedudukan tawar nenawar negeri berhubung perkara itu.
Beliau berkata Anak Negeri melihat pembayaran interim sebanyak RM300 juta baru-baru ini sebagai angka yang dibuat sewenang-wenangnya tanpa merujuk kepada peruntukan 40% dalam perlembagaan.
“Hakikat bahawa ia baru-baru ini dibentangkan tanpa perbahasan menunjukkan Kerajaan Persekutuan mungkin mempunyai sesuatu untuk disembunyikan.”
Beliau berkata, bayaran interim itu sebenarnya hanyalah kes ujian untuk menguji keadaan bagi tujuan mewujudkan landasan yang baharu.
Oleh itu, Anak Negeri melihat janji untuk memenuhi 40% hak itu menjelang Julai tahun depan sebagai janji kosong kerana ia dikeluarkan oleh pemimpin GRS negeri dan pemimpin Persekutuan Sabah, bukan oleh Perdana Menteri sendiri.
Malah, katanya, Perdana Menteri Kesepuluh tidak pernah berjanji untuk memenuhi 40% kelayakan itu kerana beliau hanya dipetik berkata beliau akan cuba sedaya upaya untuk memenuhi MA63.”
“Mencuba yang terbaik sebenarnya adalah kenyataan kosong yang berbunyi seperti gendang kosong atau guruh yang kuat di langit tetapi tidak ada hujan.”
“Memandangkan fakta dimana Sabah adalah antara negeri termiskin dan paling kurang membangun di Malaysia, 40% kelayakan kewangan adalah wajar.
“Seharusnya tiada perubahan kepada formula yang sedia ada sehinggalah tahap pembangunan di Sabah mencapai tahap setanding dengan negeri-negeri di Semenanjung Malaysia,” katanya.
Beliau berkata, jumlah sebenar yang perlu dibayar kepada Sabah mesti dikira berdasarkan formula 40% walaupun jumlah sebenar atau yang dipersetujui tertakluk kepada rundingan Negeri – Persekutuan mengenai keperluan pembangunan Negeri dan keupayaan Kerajaan Persekutuan untuk membayar.
Beliau berkata sebarang bayaran berkaitan pemberian khas negeri itu mestilah berdasarkan prinsip yang termaktub dalam Perkara 112C Perlembagaan Persekutuan, bukan berdasarkan keputusan sewenang-wenangnya Perdana Menteri.
Sementara itu, Henrynus yang bekas Ahli Parlimen Ranau, mengulangi gesaannya agar semua Ahli Parlimen, Senator dan Ahli Dewan Undangan Negeri Sabah bersuara dengan berani menolak formula baharu itu, dan menyokong gesaan untuk mengekalkan hak 40%.
“Sekiranya dan apabila perkara itu dibawa ke Parlimen atau Dewan Undangan Negeri untuk perbahasan atau keputusan, tiada Ahli Parlimen Sabah, Senator dan Ahli Dewan Undangan Negeri boleh berkecuali atau senyap berdiam diri, apatah lagi menentang hak 40% itu.”
“Parti politik Sabah atau pemimpin politik yang menyokong formula baharu Putrajaya untuk menggantikan formula 40% sedia ada boleh ditafsirkan sebagai pengkhianat, kerana mereka bersalah melakukan pengkhianatan terhadap pengundi mereka sendiri.”
